Onze/De Korsloot was vroeger een belangrijke vaarverbinding tussen de Zuiderzee en de Beemster. Tussen 1311 en 1319 is deze sloot afgedamd (door de dam in de Schar) om de invloed van de Zuiderzee op het achterland te doen verminderen. Met het leggen van deze dam ontstond de Schardammer Keukendijk, die als het ware het ‘zetstuk’ vormt tussen West-Friesland en de Zeevang.

Aan weerszijden van de Korsloot lagen slibgronden. Aan de invloed van de Zuiderzee hierop was door de Schardam een einde gemaakt. De Beemster, inmiddels een binnenmeer, had echter nog wel invloed op deze gronden. De slibgronden zijn daarom op enig moment (in ieder geval voor 1388) voorzien van kades en vormden daarmee de Oosthuizerkoog en de Beestkoog. Drie sluizen in het dorp Schardam zorgden (en zorgen) voor de uitwatering van de Beemster.

Kenmerkend voor het gebied rond Schardam zijn de kogen (lage door de zee aangeslibde stukken land), de pittoreske en kleinschalig lintbebouwing, de sluizen, uitwateringen en het brede voorland aan de buitenzijde van de dijk. De dijk langs het Markermeer is een belangrijk onderdeel van de ecologische structuur van de regio. Dit geldt zowel voor de zone binnendijks, als voor de buitendijkse zone en de dijk zelf.

Schardam is door de vele Kogen eromheen van grote waarde voor de natuur en het natuurbehoud.
Binnendijks zijn vooral de doorbraakkolken waardevol als kleinschalige plassen met mooi ontwikkelde rietlandjes. Deze hebben betekenis voor diverse rietvogels en vissen, en voor bijzondere soorten als de Noordse woelmuis, de waterspitsmuis en in het zuidelijk deel de ringslang. Daarnaast bevinden zich aan de binnenzijde van de dijk plaatselijk natte, bloemrijke veenweidegebieden, belangrijke gebieden voor weidevogels. Zeevang is aangewezen als vogelrichtlijngebied voor, onder andere, overwinterende smienten. De dijkzone vormt een iets verdichte zone in deze open weidegebieden. Vooral de erfbeplantingen zijn hierin van een bijzondere waarde als habitat voor erf- en struweelvogels, uilen en roofvogels.